Succesvolle teams cultiveren over disciplines en organisaties heen

_{Foto: Future Design Studio MOME © Lakos Máté}

In een alsmaar complexere wereld is het belangrijk om problemen vanuit zoveel mogelijk perspectieven te benaderen en aan te pakken. Een team met mensen met verschillende opleidingsachtergronden en uit verschillende sectoren is daarom goud waard. In deze teams leer je van elkaar en ontwikkel je een groter gedeeld begrip.

Multidisciplinaire teams brengen echter ook uitdagingen met zich mee op het gebied van taalgebruik, verschillende prioriteiten en verschillende werkprocessen. Dit kan leiden tot frustratie in teams of zelfs tot een stuklopend project. Het creëren van een ondersteunende teamcultuur kan helpen om dit te overwinnen en is cruciaal bij het werken in verschillende sectoren en organisaties.

Wat is teamcultuur?

De teamcultuur bestaat uit waarden, normen, communicatiestijlen en collectieve gedragingen die het dagelijkse werk van de groep beïnvloeden en vormgeven. Een duidelijk begrip van de teamcultuur zou een topprioriteit moeten zijn voor elke organisatie die ernaar streeft de tevredenheid van werknemers te verhogen, samenwerking aan te moedigen en de productiviteit te verhogen.

Erwin Elling, innovatiestrateeg bij Fundamentals, beschrijft teamcultuur als de smeerolie die niet zichtbaar is, maar die nodig is om alles soepel te laten verlopen. Volgens een rapport van Haufe, een bedrijf dat HR-advies geeft, dragen verschillende factoren bij aan een goed presterend team. Dit zijn psychologisch vertrouwen en veiligheid, teamdoel, teameffectiviteit, teamreflectie, ondersteuning en communicatie.

Dit artikel onderzoekt hoe je psychologische veiligheid binnen teams kunt opbouwen—een belangrijk aandachtspunt in de programma's van Fundamentals, waar we prioriteit geven aan het creëren van veilige, samenwerkende omgevingen.

Psychologische veiligheid

De term psychologische veiligheid komt van Amy Edmonson (1999), die het definieert als een op vertrouwen gebaseerde omgeving waarin alle teamleden zichzelf kunnen zijn en zich openlijk kunnen uiten zonder bang te hoeven zijn voor negatieve gevolgen. Psychologische veiligheid bestaat uit het bieden van vertrouwen, het tonen van kwetsbaarheid en het nemen van verantwoordelijkheid. 

_{Figuur: Psychological Safety, door Lena Wagner, geïnspireerd door Haufe}

Hoe werkt Fundamentals met psychologische veiligheid in teams?

Erwin Elling: “De rol van Fundamentals bestaat vaak uit het bieden van een neutrale ruimte, bijvoorbeeld tussen onderwijsinstellingen en hun partners in het werkveld. Fundamentals wordt vaak ingeschakeld in situaties waarin iets op een andere of geheel nieuwe manier moet worden gedaan. Dit kan eng zijn en ongemakkelijk aanvoelen voor een team, vooral wanneer de teamleden een andere achtergrond en werkcultuur hebben. Daarom is het creëren van een gevoel van psychologische veiligheid in een team essentieel als je wilt innoveren.”

In de praktijk vinden sommige mensen het oncomfortabel om een idee voor te stellen, vooral als het in hun teamcultuur oké is om de draak te steken met iemand die een gek idee deelt. Teamleden moeten elkaar leren kennen, vertrouwen opbouwen en nieuwe normen vormen om verder te kunnen. Eenvoudige maar goed getimede interventies kunnen enorm helpen. Door bijvoorbeeld wat tijd voor jezelf te nemen om ideeën op post-its te schrijven, verlaag je de drempel om ideeën te delen. Erwin geeft aan dat het opbouwen van vertrouwen een continu proces is dat tijd en moeite kost.

_{Foto: Erwin Elling bij CIIIC © Jelle Leusink}

Een ander aspect dat vertrouwen schept, is bewustwording. Een teamgesprek voeren over hoe de teamcultuur nu is, hoe deze er volgens hen uit zou moeten zien en wat er nodig is om deze te veranderen. Erwin geeft aan dat simpelweg samen nadenken over de huidige teamcultuur en waar verbeteringen op hun plaats zijn, vertrouwen schept en ruimte geeft voor kwetsbaarheid. Hij voegt eraan toe dat zijn eigen houding en gedrag anderen kan helpen om zich ook anders te gedragen, bijvoorbeeld als het gaat om het tonen van kwetsbaarheid.

Verder wijst Erwin erop dat projectleiders cruciaal zijn voor het bieden van psychologische veiligheid. Projectleiders die ruimte creëren om gezamenlijk te beslissen over de waarden, normen, communicatiestijlen en collectieve gedragingen, zullen eerder vertrouwen opbouwen, verantwoordelijkheid delen en ruimte geven voor kwetsbaarheid in teams.

Samengevat is psychologische veiligheid een cruciaal aspect van het creëren van een goed presterende teamcultuur van mensen uit verschillende disciplines en organisaties. Het gesprek met Erwin Elling leverde specifieke voorbeelden en inzichten op over hoe vertrouwen, kwetsbaarheid en verantwoordelijkheid kunnen worden gecreëerd.

Klaar om een sterker, veiliger en meer collaboratief team te bouwen?